د هېواد د مرکز او ولايتونو په کچه اطلاعاتو ته د لاسرسي قانون پلي کول د دولتي بنسټونو له عمده مکلفيتونو څخه دي.
اطلاعاتو ته د لاسرسي کمېسيون رييس ښاغلي عين الدين بهادري او د دارانشا رييس ښاغلي عصمت الله حيدري د بلخ ولايت والي ښاغلي محمد اسحاق رهګذر سره اطلاعاتو ته د لاسرسي قانون د پلي کېدو او په محلي ادارو کې شته اطلاعاتو ته د هېوادوالو لاسرسي حق تامينولو په پار خبرې اترې وکړې.
په پيل کې ښاغلي عين الدين بهادري، اطلاعاتو ته د لاسرسي کمېسيون د لنډې پېژندنې تر څنګ، د کړنو او د کمېسيون د پروګرامونو په اړه هر اړخيز معلومات وړاندې کړل. ښاغلي بهادري، د ولايتونو او ولسواليو په کچه اطلاعاتو ته د لاسرسي حق تامينول د خلاصې حکومتوالۍ او د ديموکراتيک نظام جوړښت لپاره د ټولنې لومړنيتوبونه وبلل. ځواب ويل او روڼتيا د ښې حکومتوالۍ له مولفو څخه دی چې د قانون د حدودو په رڼا کې اطلاعاتو ته د وګړو په صورت کې تامینېږي
اطلاعاتو ته لاسرسی له یوه اړخه د ملت او دولت تر منځ د باور لامل کېږي او بلې خوا د دولت په جوړښت کې د فساد مخنیوی او جرړې یې باسي. ځکه نو باید چې د دولتي بنسټونو مسوولینو لخوا اطلاعاتو ته د لاسرسي حق تامینولو لپاره مهم او عملي ګامونه واخلي تر څو د ټولنې برخلیک ټاکوونکو پرېکړو کې وګړیز ګډون ته زمینه برابره شي.
د بلخ والي سره د کمېسیون د رییس د لیدنې موخه، د بشر حقونو نړیوالې اعلامې ۱۹ مادې تحقق، همدارنګه د هېواد د اساسي قانون ۵۰ مادې پلي کول و چې په دولتي ادارو کې شته اطلاعاتو د هېوادوالو لاسرسی یې په رسمیت پېژندلی. له بله اړخه افغانستان د توکیو او جینوا ناستې د ژمنو په عملي کولو چې د روڼتیا او ځواب ویلو په تامینولو په مانا دی مکلف دی. یواځې اطلاعاتو ته د لاسرسي قانون پلي کول، کولای شي افغانستان د نړیوالو ژمنو پلي کولو کې مرسته وکړي.
ورپسې ښاغلي اسحاق رهګذر، اطلاعاتو ته د لاسرسي کمېسیون د کړنو په مننې ترڅنګ، د یاد کمېسیون پروګرام هم وستایه. ښاغلي رهګذر، د بلخ سیمه ییزې ادارې د کړنو ستاینې تر څنګ، د اطلاع رسونې په هکله وویل: سیمه ییزې ادارې تل کوښښ کړی چې د رسنیو له استازو سره په اړیکې او همغږۍ وکړای شي د سمیه ییزې اداري له کړنو وګړي خبر کړي. هغه اطلاعاتو ته لاسرسی او د دولتي بنسټونو له کړنو څارنه د وګړو له بنسټیزو حقونو او د ځواب ورکونکي دولت له اړتیاوو عنوان کړ. ښاغلي رهګذر ژمنه وکړه چې په دولتي ادارو کې شته اطلاعاتو ته د وګړو لاسرسي حق تامینولو لپاره به اطلاعاتو ته د لاسرسي قانون پلي کولو په برخه کې فعال رول ولوبوي. د بلخ والي، د کرونا ویروس په هکله ځانګړې شوې بودجې لګښت په برخه کې د ولایتي شورا او وګړو څارنه د ښې او ځواب ویوونکې حکومتوالۍ نمونه وبلله او په ولسواکي نظامونو کې د وګړو ګډون او مستقیمه څارنه مهم او اړین عناصر وښودل.
